BAB 1
SEJARAH DAN KITA
1.1 PENGERTIAN SEJARAH
Padankan pernyataan di bawah.
NAMA TOKOH PENGERTIAN |
Syajaratun: Popok atau pohon, salasilah rawayat, keturunan dan asas usul. Herodotus: Penceritaan tentang tindakan manusia dan sebab-sebab mereka melakukannya. Ibn Khaldun: Sejarah membicarakan tentang masyarakat manusia atau peradaban manusia,tentang perubahan-perubahan yang berlaku pada sifat-sifat masyarakat itu. Muhd Yusof Ibrahim: Sejarah merupakan catatan atau rekod mengenai sesuatu peristiwa yang berlaku pada suatu masa yang lalu. |
CIRI SEJARAH
Nyatakan ciri-ciri sejarah berdasarkan maklumat yang diberi.
Fakta yang tepat & benar Peristiwa, tempat,tokoh & Tarikh yang dibuktikan. | | Penting & Bermakna Peristiwa yang beri kesan pada palajar, keluarga, masyarakat & negera. |
↖ Ciri-ciri Sejarah ↗ ↓ | ||
Sebab & Akibat Mencari kebenaran sesuatu peristiwa pada masa lalu. |
1.2 SUMBER SEJARAH
Lengkapkan jadual di bawah.
| SUMBER PERTAMA | SUMBER KEDUA |
MAKSUD | Sumber yang belum diolah | Bahan yang dikaji melalui pembacaan yang bertulis |
BENTUK | Kertas, keterangan lisan, fosil, artifak | Bahan yang telah diolah, dicetak dan disebarkan pada umum |
CONTOH SUMBER | Fail rasmi jabatan, surat peribadi, diari, batu bersurat | Buku, majalah, jurnal, akhbar, risalah, laporan tahunan jabatan |
1.4 KAEDAH PENGKAJIAN SEJARAH
Nyatakan maksud setiap kaedah kajian sejarah dan berikan tiga contoh untuk setiap satu kaedah.
KAEDAH LISAN | KAEDAH BERTULIS | KAEDAH ARKEOLOGI |
Maksud : Proses mendapatkan maklumat melalui temubual Contoh :
| Maksud : Proses mendapatkan maklumat melalui sumber yang ditulis, dilakar, dipahat pada bahan-bahan tertentu Contoh :
| Maksud : Proses mendapat maklumat berdasarkan kajian sainstifik termasuk angkasa lepas, martitim, gali cari Contoh :
|
1.5 PENTAFSIRAN SEJARAH
Isikan tempat kosong dengan berpandukan jawapan yang diberikan.
- Tafsiran sejarah boleh menjadikan sesuatu peristiwa itu bermakna dan berfaedah.
- Tafsiran sejarah yang betul dan tepat memerlukan seorang sejarawan melakukan penyelidikan.
- Tafsiran tentang sesuatu peristiwa sejarah yang sama mungkin berbeza antara sejarawan.
- Tafsiran sejarah antara seseorang sejarawan dengan sejarawan yang lain berbeza disebabkan pandangan berlainan.
- Sejarawan perlu jujur dan bertanggungjawab dalam membuat penyelidikan dan penilaian tentang sesuatu peristiwa sejarah.
1.6 KEPENTINGAN SEJARAH
Tandakan / untuk penyataan yang betul dan x untuk penyataan yang salah.
BETUL / SALAH
1. Dengan mempelajari sejarah kita akan memperoleh
banyak pengalaman. X
2. Zaman Paleolitik, Neolitik dan Zaman Logam tidak
wujud di Malaysia. V
3. Terdapat ramai tokoh dan pemimpim negara yang
telah menyumbang khidmat bakti demi mempertahankan negara. V
4. Sejarah banyak mengajar kita supaya kesilapan masa lalu
tidak berulang lagi. V
5. Sejarah boleh memberi panduan dan iktibar kepada kita. V
6. Keagungan Kesultanan Melayu Melaka tidak perlu dijadikan
perangsang untuk mencapai kemajuan negara. X
BAB 2: ZAMAN PRASEJARAH DI MALAYSIA
Lengkapkan jadual di bawah dengan ciri-ciri Zaman PraSejarah Di Malaysia
ZAMAN PRASEJARAH | |||
CIRI-CIRI | ZAMAN PALEOLITIK (BATU LIMA) | ZAMAN NEOLITIK | ZAMAN LOGAM (BATU BARU) |
Penempatan | · Hidup berpindah – randah · Biasanya tinggal di kawasan terbuka (di luar gua), di dalam gua dan di sekitar tasik | · Wujud sistem bermasyarakat seperti mempunyai ketua dan membuat pembahagian kerja · Tinggal di gua dan berhampiran sungai | · Hidup menetap · Ada yang masih tinggal di dalam gua dan berhampiran dengan sungai · Mempunyai adat resam |
Kegiatan dan Peralatan | · Memburu binatan liar · Memungut hasil hutan seperti buah-buahan dan pucuk-pucuk daun · Mengamalkan cara higup sara diri · Menggunakan alat batu sebagai alat utama dalam kehidupan seharian | · Mencipta peralatan tembikar seperti bekas air, periuk dan belanga · Bercucuk tanam · Menangkap ikan dan menternak binatang · Berburu dan memungut hasil hutan · Berdagang secara tukar barang · Manggunakan alat batu seperti beliung dan pemukul kulit kayu · Mencipta barang-barang kemas seperti kalung, anting-anting dan gelang | · Menghasilkan alat logam daripada gangsa dan besi · Bercucuk tanam, menangkap ikan, berburu, menternak binatang dan menjalankan kegiatan perdagangan secara tukar barang |
Kepercayaan | · Animisme · Mengamalkan upacara perkuburan | * Animisme | * Mempunyai kepercayaan dan pegangan hidup yang tertentu *Menjalankan kepercayaan dan pegangan hidup yang tertentu |
Lokasi di Malaysia | · Bukit Jawa, Kota Tampan dan Bukit Bunuh di Lenggong, Perak · Gua Niah, Sarawak · Tingkayu, Sabah | · Gua Cha, Kelantan · Bukit Tengkorak, Sabah | · Sungai Tembeling, Pahang · Gua Harimau, Perak. · Changkat Menteri, Perak. |
Pengukuhan Minda
- Zaman Paleolitik di Malaysia bermula kira-kira 200 000 hingga 300 000 (ms 21)
- Kira-kira 7000 tahun dahulu wujudnya Zaman Neolitik di Malaysia.(ms 24)
- Zaman Logam di Malaysia yang bermula kira-kira 4000 tahun dahulu, manusia telah mencipta gangsa dan besi (ms 26)
- Nyatakan bukti Zaman Mesolitik tidak wujud di Malaysia?
Penyelidikan terkini oleh Pusat Arkeologi Malaysia, Universiti Sains Malaysia, telah membuktikan Malaysia tidak mengalami Zaman Mesolitik. Keadaan ini disebabkan alat batu seperti alat batu Hobinh telah wujud di Bukit Jawa, Lenggong Perak, kira-kira 200 000 hingga 300 000 tahun dahulu iaitu pada awal Zaman Paleolitik. (ms 21)
5. Huraikan apakah yang anda faham tentang konsep animisme?
Animisme ialah kepercayaan setiap benda seperti batu dan pokok mempunyai (jiwa dan roh) orang mati.
BAB 3 : KERAJAAN AWAL DI ASIA TENGGARA
Nyatakan maksud Kerajaan Agraria dan Maritim
| Maksud | |
↙ | | ↘ |
Kerajaan Agraria | | Kerajaan Maritim |
Kerajaan yang menjalankan kegiatan ekonomi yang berasakanpertanian. Terletak di kawasan tanah subus, di lembangan sungai dan kawasan pedalaman, | | Kerajaan yang terletak di kawasan persisiran pantai dan menjalankan kegiatan yang berkaitan dengan laut, |
Terangkan ciri-ciri Kerajaan Agraria.
Contoh Kerajaan | 1.Kerajaan Angkor 2.Kerajaan Funan |
Kegiatan Masyarakat | 1.Berburu 2.Mengutip hasil hutan 3.Menangkap ikan 4.Bertani 5.Menternak binatang |
Hasil Pertanian | 1.Ubi taro 2.Padi huma 3Padi sawah |
Peranan Pemerintah | Membina empangan dan saliran untuk menjalankan kegiatan pertanian dan menternak binatang. |
Sifat Masyarakat | 1.Gigih 2.Kerjasama 3.Berkemahiran tinggi |
Terangkan ciri-ciri Kerajaan Maritim
Contoh Kerajaan | 1.Kerajaan Champa 2 Kerajaan Chih Tu 3.Kerajaan Srivijaya 4.Kerajaan Kedah Tua 5.Kerajaan Majapahit |
Kegiatan Masyarakat | 1.Perdagangan 2.Membuat kapal 3.Perikanan |
Pusat Perdagangan | 1.Pelabuhan utama dan pengumpulan barangan. 2.Hasil barangan hasil hutan,rempah ratus, ubat ubatan, gaharu , cendana dan damar. |
Kemahiran masyarakat | 1. Mahir membuat kapal 2. Menguasai ilmu pelayaran |
Kerajaan Champa
Lengkapkan tempat kosong berikut:
KERAJAAN CHAMPA |
1. Diasaskan sekitar tahun 192 Masihi oleh Chu-Lian. |
|
|
|
|
|
|
|
BAB 4 PENGASASAN KESULTANAN MELAYU MELAKA
1. Mengapakah Parameswara melarikan diri dari Palembang ?
Muka Surat 47
2. Siapakah pengasas Kesultanan Melayu Melaka ?
a) kerana diserang oleh Majapahit
b) Parameswera
3.Lengkapkan arah tuju Paramewara.
Palembang | à | X | à | Melaka |
XàTeamsik
4. Apakah peristiwa penting yang berlaku di tempat X ?
Parameswara membunuh Temagi
Sejarah melayu · Peristiwa pelanduk menendang anjing perburuan anjing Parameswara. Menamakan tempat bersempena dengan Pokok Melaka tempat beliau berehat. | Istilah Arab a. Mulaqah Bermaksud pertemuan b. Malakat Perhimpunan segala dagang | Mitos Hindu a. Amalaka Pokok pertama yang tumbuh di alam semesta. |
BAB 5: KEGEMILANGAN MELAKA: KEMATANGAN HUBUNGAN LUAR
- a. Nyatakan dua bentuk hubungan kerajaan Melayu Melaka?
i.Diplomatik
ii.Perdagangan
Hubungan Serantau | Hubungan Antarabangsa |
i. Pasai ii. Jawa iii. Siak iv. Kampar | i. China ii. Siam iii. Ryukyu (Jepun) iv.Gujerat v.Tanah Arab |
Pusat Perkembangan agama islam | |||
↙ | ↙ | ↘ | ↘ |
Kedatangan agama islam ke Melaka | Perkembangan agama islam di Melaka | Cara penyebaran Agama Islam | Kesan Penyebaran Agama Islam |
· Perkahwinan diraja · Mubaligh Arab Pedangan Arab dan India | · Tempat pertemuan ulama dan pendakwah · Peranan pemerintah (menyediakan tempat tinggal menyambat baik kedatangan Islam mendirikan institusi agama · Peranan Istana | · Perkahwinan · Dakwah · Perdagangan · Sifat agama islam itu sendiri | · Perubahan cara hidup masyarakat · Gelaran sultan · Perundangan · Pendidikan (sekolah pondok) · Keseruan Islam · Tulisan Jawi |
Bab 6 Kemerosotan Melaka
Nyatakan faktor-faktor yang membawa kepada kemerosotan dan kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka.(ms 91)
- Kelemahan Kepimpinan
- Masalah Perpaduan
- Kelemahan askar Melaka
- Kedatangan Portugis
Tuliskan negeri-negeri yang disinggahi Sultan Mahmud semasa melarikan diri daripada Portugis.
MuaràPahangàBentan
Mengapakah Tun Mutahir dihukum bunuh oleh Sultan Mahmud.(ms 91)
Difitnah kerana memiliki harta yang melebihi harta sultan.
Apakah iktibar yang dapat kita ambil daripada kejatuhan Kesultanan Melaka.
- Peraduan adalah amat penting
- Sikap peminpin mesti ikhlas
- Kelengkapan senjata harus diperbaiki
Apakah yang berlaku sekiranya Portugis berjaya menguasai Selat Melaka
Mereka dapat mengusai perdagangan di timur
Apakah syarat-syarat yang dikenakan oleh Alfonso de Albuquerque kepada Sultan Mahmud Shah supaya Melaka tidak diserang.(ms 95)
Membebaskan semua tahanan
Membenarkan Portugis membina kubu
Apakah sikap yang ada pada Sultan Mahmud Shah yang perlu kita contohi dalam mempertahankan kedaulatan bangsa. (ms 91)
Mempunyai semangat yang berani dan cintakan tanah air.
Apakah tujuan utama Portugis datang ke Melaka. (ms 94)
Memonopoli perdagangan rempah ratus
Menyebarkan agama kristian
Apakah tindakan yang diambil oleh Sultan Mahmud Shah terhadap pedagang Portugis setel;ah diadu oleh pedagang Gujerat.(ms 91)
Sultan Mahmud menahan orang-orang Portugis
Mengapakah pentadbiran Bendahara Tun Pepatih Putih dianggap lemah. (ms 91)
Pepatih Putih sudah tua dan selalu uzur
|
Peristiwa di atas berlaku semasa pemerintahan Sultan Mahmud Shah. Apakah kesannya. (ms 91)
Portugis dapat menawan Melaka
Kematian X pada 1948 menandakan kemerosotan Tanah Melayu Melaka bermula |
Siapakah X yang dimaksudkan dalam maklumat di atas. (ms 91)
Bendahara Tun Perak
Senaraikan factor-faktor yang membawa kejatuhan Melaka. (ms 91)
Faktor-faktor kemerosotan dan kejatuhan Melaka:
- kelemahan kepimpinan
- masalah perpaduan
- kelemahan tentera Melaka
- Kedatangan Portugis
Tandakan √pada senjata yang digunakan oleh pihak Portugis (ms 93)
|
b. Apakah kelebihan senjata tersebut jika dibandingkan dengan senjata yangdigunakan oleh askar Melaka.
Dapat digunakan bagi jarak yang jauh dan kesannya lebih besar
Labelkan negeri-negeri dalam peta di bawah. (ms 95)
Bab 7Tajuk: Johor menegakkan semula Kewibawaan Kesultanan Melayu Melaka.
Arahan: Lengkapkan carta di bawah.(rujuk m/s 101-103)
Kejatuhan Melaka, Sultan Mahmud Shah berundur ke Pagoh | | |
↑ | | |
Serangan Portugis, Sultan Mahmud menuju ke Bentan | | |
↑ | | |
Bersemayam sementara di Pahang | | Baginda juga dikenah sebagai Raja Ujong Tanah san Bentan |
↑ | | ↓ |
Dari Pahang bergerak ke Pulau Bentan | | Sultan Alauddin Riayat Shah II bergerak dari Bentan ke Ujong Tanah dan mengasaskan Kerajaan Johor |
↑ | | ↓ |
Baginda mengumpulkan kekuatan tentara dengan bantuan penduduk dari jajahan takluknya | ßà | Sultan Mahmud Shah meninggalkan dan berundur ke Kampar Meninggal di Kampar |
PENGASASAN KERAJAAN JOHOR
Lengkapkan tempat kosong dengan jawapan yang paling tepat.
- Sultan Alauddin Tiayat Shah ialah pengasas kerajaan di tanah besar Johor atau Ujong Tanah.
- Sultan Alauddin Riayat Shah II memperkukuhkan kuasanya dengan menguasai semua jajahan takluk Melaka dan menjadikannya jajahan takluk Johor.
- Pusat pentadbiran Kerajaan Johor sentiasa berubah-ubah disepanjang Sungai Johor dan Kepulauan Riau-Lingga bagi mengelakkan ancaman dari kuasa Portugis, Acheh dan Jambi.
- Tun Sri Lanang dan Laksamana Tun Abdul Jamil merupakan dua orang pembesar Johor yang terlibat dalam usaha menawan Kerajaan Melaka.
- Pada tahun 1941, Kerajaan Johor berjaya mengalahkan Portugis di Melaka dengan bantuan Belanda.
- Penaklukan Melaka oleh Portugis menyebabkan para pedagang dari Benggala, Sri Lanka, Pegu dan Turki mula beralih ke Acheh.
- Acheh telah berjaya menjadi sebuah kerajaan yang kuat semasa pemerintahan Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam.
- Monopoli perdagangan lada hitam berjaya diperolehi setelah menakluk Pedir dan Pasai.
- Perang Tiga Segi yang berlaku antara Johor, Acheh dan Portugis adalah disebabkan oleh kepentingan menguasai jalan perdagangan di Selat Melaka.
- A. Famosa merupakah sebuah kota pertahanan Portugis yang kukuh di Melaka.
KEMEROSOTAN KERAJAAN JOHOR (m/s:113-114)
Jawab semua soalan berikut.
- Mengapakah Jambi berusaha membebaskan diri daripada jahahan takluk Johor?
-pertengahan abad ke 17, Jambi muncul sebagai kuasa politik dan ekonomi di selat Melaka. Jambi mula menyaingi Johor dalam kegiatan perdagangan dan cuba bebas diri dari Johor.
- Bagaimanakah Laksamana Tun Abdul Jalil menyelamatkan kerajaan Johor daripada terus merosot?
-Beliau mendapatkan bantuan askar upahan Bugis pada tahun 1679 dan mengalahkan Jambi.
- Nyatakan perwatakan dan pengaruh Laksamana Tun Abdul Jamil di Johor
a) pembesar berpengaruh di Johor
b) panglima perang yang gagah berani
c) ambil alih tugas Bendahara sebagai pelantik raja
d) pemangku raja
4. Lengkapkan jadual berikut dengan jawapan yang sesuai.
Perebutan kuasa di Johor 1677 | ↗ ↘ | Tokoh terlibat Laks Tun Abdul Jamil Bendahara Tun Habb Abdul Majid |
Sebab-Sebab perebutan kuasa Laksmana Tun Abdul Jamil telah mengenepikan Bendahara Tun Habib Abdul Majid semasa melantik Sultan Mahmud Syah II. Bendahara berasa behau yang sepatutnya menjalankan tugas sultan. |
Bab 8 Kerajaan Melayu Baru
2. KELANTAN
Jawab soalan-soalan di bawah dengan jawapan yang paling sesuai.
1. Siapakah sejawawan yang menamakan Kelantan sebagai Ho-lo-tan atau Kuo-lo-tan?
Sejarahwan China, Shen Tau
2. Nyatakan ibu kota baru Kerajaan Kelantan.
Kota Bharu
3. Apakah yang terjadi selepas kemangkatan Long Yunus ?
Terengganu menyerang kelantan
4. Terengganu berjaya menawan Kelantan dengan bantuan siapa?
Patani
5. Bagaimanakah Sultan Muhammad 1 mengekalkan kemerdekaan Kelantan? ( m/s 130 )
Baginda menjalin hubungan diplomatic dengan Siam
3. TERENGGANU
Lengkapkan maklumat berikut.
Asal-usul ( m/s 131 ) |
i) Taring anu |
Terengganu |
Pembentukan Kerajaan ( m/s 131 ) |
ii)Terletak di Kuala Sungai Terengganu iii) Muncul sekitar tahun 1700 hingga 1703. iv) Tun Zainal Abidin Paduka Maharaja menjadi raja Terengganu dengan gelaran Sultan Abidin 1. |
Keistimewaan ( m/s 132 ) |
v)Muncul sebagai pelabuhan pedalaman yang penting di Kepulauan Melayu. vi)Antara negeri terawal menerima Islam. |
KERAJAAN SELANGOR
4. Lengkapkan carta aliran di bawah:
KRONOLOGI PERISTIWA BELANDA MENAKLUKI SELANGOR. |
↓ |
Belanda menyerang Sultan Ibrahim Shah di Kuala Selangor. |
↓ |
Baginda berundur ke Hulu Selangor, Bernam dan seterusnya ke Pahang. |
↓ |
Tahun 1785, Sultan Ibrahim Shah dengan bantuan Selangor mendapatkan semula Kuala Selangor. |
↓ |
Tahun 1786, Belanda mengepung Kuala Selangor. |
↓ |
Sultan Ibrahim Shah meminta pertolongan Perak. |
↓ |
Perjanjian kerjasama dibuat antara Kuala Selangor dengan Perak. |
5. Negeri Sembilan: 9 Daerah @LuakàSungai Ujong, Rembau, Jelebu, Johol, Ulu Muar, Inas, Gunung Pasir, Teranchi dan Jempul
Isi tempat kosong di bawah.
6. Siapakah yang telah pergi ke Siak dan Johor untuk mendapatkan keizinan memerintah Negeri Sembilan?
Raja Melewar
7. Apakah gelaran yang digunakan oleh pemerintah Negeri Sembilan?
Yamtuan Besar
8. Kebanyakan penduduk Negeri Sembilan berasal dari Minangkabau.
TINGKATAN 1 BAB 9
LEMBARAN KERJA 1: CONTOH JAWAPAN m/s 140
ARAHAN: Isikan tempat kosong dalam piramid di bawah dengan jawapan yang betul.
SULTAN |
↓ |
Pembesar Peringkat Negeri |
↓ |
Pembesar Peringkat Daerah dan Jajahan |
↓ |
Penghulu Peringkat Kampung |
Struktur Pemerintahan dan Pentadbiran Negeri-negeri Melayu
ARAHAN:Kenalpasti ciri-ciri dan keistimewaan di bawah sama ada Adat Temenggung atau Adat Perpatih.
Adat Temenggung | · Sistem Pemerintahan bercorak autokratik. Kuasa tertinggi di tangan raja atau sultan. Bagingda menjadi ketua pentadbir, ketua agama dan menjadi symbol kedaulatan serta perpaduan raykat. · Dalam pembahagian harta pustaka, anak lelaki diutamakan kerana lelaki mempunyai tanggungjawab yang lebih besar berbanding wanita. · Menekankan unsure demokrasi dan permuafakatan. Setiap suku mempunyai. Sesuatu keputusan dibuat secara bersama. Yamtuan Besar sentiasa berunding dengan Undang dalam membuat keputusan. · Perkahwinan dilakukan mengikut hukum syarak. · Sistem kekulargaan mengikut sebelah ibu dan ayah. Selari dengan hukum syarak, lelaki diberikan keutamaan kerana mereka menjadi ketua keluarga dan nasab keturunan dikira daripada sebelah bapa. |
Adat Perpatih | · Perkahwinan sesama suku adalah dilarang kerana suku yang sama dianggap bersaudara. · Pewarisan harta pusaka secara turun temurun daripada kepunyaan suku. Pewarisan harta diberatkan di sebelah ibu kerana anak perempuan menjadi asas kewujudan suku. · Setiap ahli suku adalah bersaudara. Dari segi jurai keturunan, keluarga sebelah ibu diutamakan kerana jurai ini melahirkan suku. |
LEMBARAN KERJA TIGA SOALAN STRUKTUR
Arahan :
Senaraikan contoh-contoh “bahasa dalam” atau juga dikenali sebagai bahasa istana beserta maksudnya.
Bahasa Istana Maksudnya
Bersiram | Mandi |
Bersantap | Makan |
Mangkat | Meninggal dunia |
Bersemayam | Duduk atas singgahsana takhta |
Gering | Sakit |
Berangkat | Meninggalkan sesuatu tempat |
LEMBARAN KERJA EMPAT
Nyatakan empat tugas utama pembesar jajahan dan daerah.
i-Menjaga dan mengekalkan keamanan
ii-Mempertahankan kedaulatan negeri
iii- Menyerahkan sebahagian hasil dan cukai kepada kerajaan
iv-Menyediakan tenaga kerja.
LEMBARAN KERJA 5
Senaraikan butiran yang terdapat dalam dua undang-undang bertulis di bawah.
Undang-undang Bertulis | |
Hukum Kanun Melaka | Undang-undang Laut Melaka |
· Hak dan keistimewaan raja dan kaum kerabatnya. · Peranan dan tanggungjawab rana dan pembesar. · Undur Islam yang berkaitan dengan jenayah, muamalah, keluarga, keterangan dan acara. | · Tugas oegwaai kapal. · Langkah keselamatan dalam kapal. · Tugas anak-anak kapal. · Penyewaan dan penumpangan kapal dagang. · Kuasa nakhoda menjatuhkan hukuman. |
Lengkapkan rajah di bawah berdasarkan sistem timbangan,sukatan dan ukuran yang digunakan oleh masyarakat Melayu dalam kegiatan perdagangan.
Sistem Sukatan | Sistem timbangan | Sistem ukuran |
Alat yang digunakan | Alat yang digunakan | Ukuran yang digunakan |
Kaul, cupak dan gantang | Dacing dan pikul | Relung, hasta dan jengkal |
Mengukur berat sesuatu barangan | Emas, perak, bijih timah dan rempah |
Mengukur keluasan dan jarak antara dua tempat | Mengukur keluasan tanah, mengukur kependekan sesuatau benda dan mengukur jarak |
Mengukur isipadu sesuatu benda | Menyukat beras, menyukat bijih timah, menyukat garam dan menyukat kekacang. |
LEMBARAN KERJA 7:
ARAHAN: Isikan pernyataan yang betul dengan (Ö ) dan pernyataan yang salah dengan
( X).
1. Golongan bangsawan merupakan pemerintah tertinggi dalam masyarakat Melayu tradisional. (X )
2. Golongan hamba adalah golongan paling rendah dan terdiri daripada tiga jenis iaitu hamba raja, hamba berhutang dan hamba biasa. ( Ö )
3. Semasa upacara pertabalan Sultan Melaka, Laksamana duduk berhampiran dengan singgahsana. ( X )
4. Dalam perkahwinan Melayu, upacara berikut merupakan adat yang perlu dijalankan iaitu meminang, merisik, berkahwin dan akad nikah. ( X )
5. Hormat dilakukan dengan memanggil orang yang lebih tua berdasarkan pangkat seperti pak long, pak ngah dan pak lang. ( Ö )
6. Golongan rakyat menggunakan masa lapang dengan melakukan aktiviti bermain sepak raga. ( Ö )
7. Cerita sastera lisan pada zaman masyarakat Melayu tradisional disampaikan oleh tukang cerita sambil bermain piano. ( X )
8. Karya Persuratan dihasilkan dalam pelbagai bidang termasuklah bidang agama, kesusasateraan, ketatanegaraan, sejarah, bahasa dan perubatan. ( Ö )
9. Rumah Melayu di Negeri Sembilan bercorak seni bina Siam dan Majapahit. ( X )
10. Semua masyarakat Melayu tradisional akan melanjutkan pelajaran agama ke Mekah. ( X )
BAB 10 SARAWAK
LATAR BELAKANG SEJARAH SARAWAK
Isi tempat kosong
a) Apakah nama asal Sarawak?
Batang Sarawak atau Sungai Sarawak
b) Negeri Sarawak ditadbir oleh Kesultanan Brunei sejak abad ke 15
c) Kerajaan Brunei membahagikan Sarawak kepada beberapa unit jajahan
d) Kawasan Sungai Sarawak (Kuching) di tadbir oleh Pangeran Mahkota
Masyarakat Sabah
a) Terdapat 27 kumpulan etnik di Sarawak.
b) Kumpulan Etnik yang terdapat di Sarawak ialah Iban, Melayu, Bidayuh ,Melanau, Kenyah , Penan, Punan, Kedayan, Kayan, Kelabit dan Murut.
c) Lengkapkan jadual taburan penempatan kumpulan etnik mengikut kawasan di Sarawak.
Penempatan | Kumpulan etnik | Kawasan Penempatan |
Persisiran pantai | Orang Melayu | Kawasan Kuching, Simanggang, Sibu, Mukah, Oya, Saribas dan Tanjung Datu |
Orang Melanau | Lembah Utara Rajang, Mukah, Oya dan Bintulu. | |
Lembah sungai | Iban | Sungai Saribas, Sungai Sikrang, Sungai Batang Lupar dan Sungai Rajang |
Bidayuh | Sungai Sadong dan Sungai Kayan | |
Kenyah | Batang Baram, kawasan Uku Batang, Rajah dan Balui. | |
Pedalaman | Kelabit | Lembah Terusan dan Sungai Baram |
Penan | Kawasan Hutan Baram dan Sungai Rajang | |
Murut | Kawasan kaki bukit dan gunung di utara Sarawak dan di kawasan Sungai Trusan dan Limbang |
KEGIATAN SOSIOBUDAYA
Pelbagai etnik di Sarawak telah mewujudkan Budaya yang berbeza tetapi masih memupuk semangat kekitaan di masyarakat Sarawak.
1.Pendidikan
- Penduduk Bumiputera Sarawak menerima pendidikan tidak formal dan formal
· Pendidikan tidak formal melalui cerita lisan yang berkaitan dengan amalan dan kepercayaan turun temurun seperti cara berburu dan memungut hasil hutan.
- Pendidikan formal dijalankan di masjid dan sekolah agama.
- Pendidikan Agama Islam ialah membaca al-quran dan tulisan jawi.
2. Peraturan dan adat resam
- Setiap suku etnik mempunyai adat resam yang tersendiri.
- Mereka yang beragama Islam adat resamnya adalah berasaskan ajaran agama Islam
- Mereka yang bukan beragama Islam mereka akan patuh pada cara hidup dan adat resam yang diwarisi turun-temurun daripada nenek moyang mereka .
- Masyarakat bumiputera Sarawak mempunyai tuai rumah yang bertanggungjawab untuk menyelesaikan masalah perkahwinan, penceraian, peraturan dan perayaan.
- Dua upacara penting yang perlu ditentukan oleh tuai rumah ialah hari gawai atau pesta menuai dan perayaan berangi.
3. Perayaan dan adat resam kumpulan etnik di Sarawak.
Kumpulan etnik di Sarawak | ||
Iban | Melayu | Kayan, Kelabit, Kenyah |
Tradisi menyimpan pasu, gong dan tempayan/ tajau. Tajau diwarisi turun-temurun benilai dan dianggap suci. Tajau berfungsi sebagai harta simpanan. | Mengamalkan peraturan dan adapt resam yang berasaskan ajaran agama Islam. Hidup bermasyarakat dan saling membantu semasa menanam padi, kenduri dan perayaan. | Telinga dan menggantung gelang timah/ tembaga hingga telinga menjadi lanjut. Jenis anting-anting yang digunakan melambang status yang berbeza. Anting-anting diwarisi secara turun-temurun. Melukis tatu dengan pelbagai corak yang mempunyai makna tersendiri. |
4. Kebudayaan
Melanau | a) Merayakan perayaan kaul b) Tujuan: menjamu ipok yang mengawal laut |
Iban | a) Merayakan perayaan Gawai ( Pesta Menuai) b) Jenis Hari Gawai i. gawai burung ii. gawai batu iii.gawai kenyalang iv. gawai antu c) Menari tarian ngajat sebagai tanda kesyukuran |
Melayu | a) Mengamalkan kesenian tradisi bergendang b) Kaum lelaki menari dan kaum perempuan bermain gendang sambil menyanyi dan berpantun |
5. Agama dan kepercayaan
Kepercayaan Animisme | |
Maksud: Kepercayaan kepada semua benda seperti gunung, bukit, busut, pokok kayu dan hutan. Mempercayai semangat dan roh. | Diamalkan oleh kaum Iban, Murut, Kelabit, Kenyah, Kayan dan Bisaya. |
Orang Penan: Dikenali sebagai Penan Nomad, Dilarang menetap secara kekal, Dilarang menebang pokok besardan dilarang melapangkan kawasan hutan. |
Kegiatan ekonomi
a. Kegiatan ekonomi penduduk Sarawak banyak bergantung pada bentuk muka bumi, kawasan petempatan suku kaum, dan sumber alam.
b. Kegiatan ekonomi utama di Sarawak ialah ekonomi sara diri
c. Masyarakat Sarawak hidup dengan menanam padi huma, menjadi nelayan, memburu, memungut hasil hutan dan berniaga kecil-kecilan.
d. Kegiatan ekonomi kumpulan etnik di Sarawak.
Kumpulan Etnik | Kegiatan Ekonomi |
Melayu | *Menanam padi sawah dan kelapa *Menjadi peniaga kecil-kecilan dan orang tengah |
Melanau | *Menanam padi sawah *Menjadi nelayan |
Iban,Kayan dan Kenyah | *Menanam padi huma secara gotong royong. *Memburu dan memungut hasil hutan |
Bidayuh | *Menanam padi huma *Menjadi peladang |
Kelabit | *Menanam padi sawah *Memburu dan memungut hasil hutan |
Kegiatan Ekonomi: Pertanian, Perlombongan, Perdagangan
1. Pertanian
- Penanaman padi huma, padi sawah ada hitam merupakan kegiatan tanian yang penting di Sarawak.
- Padi huma ditanam di sekitar tempat tinggal setiap kumpula etnik.
- Padi huma ialah makanan penting untuk kaum Iban, Bidayuh dan Orang Ulu.
- Orang Kelabit menanam padi sawah di kawasan hulu Sungai Baram dan terkenal dengan beras Bario
- Perusahaan sagu diusahakan oleh kaum Melanau.
- Tepung sagu diperolehi daripada isi pokok sagu yang dipanggil Ripo.
- Lada hitam diusahakan oleh orang Kedayan dan Murut, ia juga merupakan tanaman tradisional Sarawak.
2. Perlombongan
- Antimoni dan emas ialah bahan galian terpenting di Sarawak.
- Pada peringkat awal, kegiatan ini ditadbir oleh Datu patinggi Ali .
- Kaum Bidayuh dan Cina di sekitar Bau, Paku dan Bidi terlibat aktif dalam kegiatan ini.
3.Perdagangan.
a) Sarawak ke Melaka.
Emas, Ikan, Permata, Sarang Burung, Kapur Barus, Halia, Lata Hitam.
Barang dagangan dari Sarawak ke Melaka
| Lada Hitam, Kapur Barus, Emas, Kayu Cendana, Sumbu Badak, Telur penyu | |
Sarawak | ←→ | China |
| Besi, Kaca dan Pinggan Mangkuk | |
Barang dagangan antara Sarawak dan China.
BAB 11 (SABAH)
a) Latar belakang Sejarah Sabah
Lengkapkan latar belakang sejarah Sabah.
| System pemerintahan di Sabah | ||
| Sistem politik Kesukuan | Sistem politik Kesultanan | Sistem politik Ketua bebas |
Tempat à | Pedalaman | Pesisiran pantai | |
Pribumi à | Kadazandusun | Kesultanan Brunei | |
| Murut | | |
Cari hidup à | Kelampak kecil | | |
B) Masyarakat Sabah
Kumpulan Etnik dan Penempatan
Tuliskan nama kunpulan etnk di bawah:
Penempatan | Kumpulan etnik | Kawasan penempatan |
Penduduk Pesisiran Pantai | Melayu-Brunei à | Pantai Barat Papar, Kimanis |
Bajau à | Kota Belud, Papar, Semporna | |
Suluk à | Semporna, Lahad Datu, Tawau | |
Penduduk Lembah Pantai | Kadazandusun | Pantai Barat & pedalaman di Ranau, Penampang |
Penduduj pedalaman | Murut | Tenom, Keningau dan Rundum |
b) Kegiatan Sosiobudaya
a) Lengkapkan bahagian dalam kegiatan sosiobudaya berikut:
Kegiatan Sosiobudaya | I) Pendidikan |
II) Peraturan dan Adat Resam | |
III) Agama dan kepercayaan | |
IV) Kesenian |
a) Pendidikan
Sistem pendidikan penduduk Sabah boleh dibahagikan kepada:
Pendidikan formal dan Pendidikan tidak formal
b) Peraturan dan Adat Resam
Terdapat beberapa undang-undang adapt yang menjadi amalan penduduk di Sabah. Antaranya ialah:
Adat Pertanian, Adat Perkahwinan dan Adat Kematian
Sila rujuk buku teks muka surat 195
c) Lengkapkan carta aliran di bawah: Murut, Kadazandusun, agama dan kepercayaan
· Mengamalkan kepercayaan animisme. Sebilangan kecil daripada mereka memeluk agama Islam. · Tuhan mereka satu sahaja, iaitu Kinorohingan yang bersemayam di dunia lain. · Setiap tahun selepas menuai padi, upacara Magavau dijalankan untuk menghormati semangat padi. · Pesta Keamatan diadakan sebagai tandai kesyukuran kepada Kinorohingan yang telah memberikan hasil padi yang banyak. · Bomoh untuk membuang kepanasan dipanggil Bobohizan · Setiap orang yang mati rohnya akan pergi ke Gunung Kinabalu. | · Mempercayai animisme iaitu setiap batu, pokok dan sungai mempunayi roh. · Gunung Antulai atau dikenali sebagai Gunung Aru (Gunung Hantu) dianggap sebagai tempat suci. · Mereka mempecayai Aki Kopuno iaitu kuasa yang mencipta segala-galanya. · Bomoh yang boleh berhubung kuasa ghaib dipanggil Babalian |
d) Kegiatan Ekonomi Di Sabah
Lengkapkan carta minda berikut yang menunjukkan kegiatan ekonomi di Sabah:
Memungut hasil laut Contoh: agar-agar, timun laut | Pertanian Kaedah: kekal dan pindah | Menangkap Ikan Peralatan: jaring dan kelang |
Memungut sarang burungPengeluar utama: Gua dan Gomantong | Perdagangan Dua kaedah: tukar barang dan wang | Memungut hasil hutanContoh hasil hutan: Damar ratan dan madu lebah |
Tiada ulasan:
Catat Ulasan